آموزش ساخت لحیم نقره
آموزش نحوه ساخت لحیم نقره از سری آموزشهای قدم به قدم طلا و جواهرسازی طلاپیشه ویژه کارآموزان و هنرجویان صنعت طلا و جواهر.
دوستان و همراهان گرامی طلاپیشه در این نوشتار قصد داریم داشتههایمان را در خصوص ساخت لحیم نقره با شما عزیزان دل به اشتراک بگذاریم.
با ما همراه شوید.
لحیم چیست؟
لحیم:
آلیاژی است از ترکیب دو یا چند فلز مختلف برای اتصال ثابت دو قطعه فلزی به یکدیگر که در صنایع گوناگون مثل طلاسازی، الکترونیک و غیره کاربرد دارد.
لحیم نقره نیز با استفاده از انواع فلزهای مختلف ساخته میشود. برای مثال، آلیاژ لحیم نقره با نام “آرجنتور” که شامل ۹۳ درصد نقره، ۵ درصد کادمیوم و ۲ درصد زینک است و یا آلیاژ لحیم نقره با نام “سیلور فلکس” که شامل ۶۲ درصد نقره، ۳۵ درصد روی و ۳ درصد مس است که برای لحیم کاری نقره به کار میرود،
نکته: میزان ترکیب فلزات مختلف در ساخت لحیم در نقطه ذوب آن تاثیر دارد (در این زمینه بیشتر توضیح خواهیم داد).
لحیم کاری:
در لحیم کاری (Soldering) دو سطح فلزی با ذوب کردن فلز آلیازی دیگر به هم متصل میشوند و یا درزها و شکستگیهای سطوح پُر و ترمیم میشود در این فرایند لحیم بدلیل نقطه جوش پایینتر زودتر ذوب میشود و بدین سبب فلز پایه آسیب نمیبیند.
نکته مهم: عدم آسیب دیدن فلز پایه در لحیم کاری خصوصا در حرفه طلاسازی بستگی زیاد به مهارت کاربر در لحیم کاری (جوشکاری) دارد.
بدیهی است چنانچه در لحیم کاری مکث و یا حرارت دهی بیش از اندازه باشد علیالخصوص در قطعات توخالی فلز پایه نیز آسیب خواهد دید.
انواع لحیم نقره
- لحیم نرم
- لحیم متوسط
- لحیم سخت
تفاوت انواع مختلف لحیم:
تفاوت لحیمهای سخت، متوسط و نرم در فرایند ذوب شدن آنها است لحیم نرم سریعتر از دو نوع دیگر، متوسط بین سخت و نرم و سخت دیرتر از دو نوع دیگر به نقطه ذوب خود میرسند.
کاربرد انواع لحیم:
از لحیم سخت در جاهایی که نیاز به استحکام بیشتر دارد استفاده میشود و دو نوع دیگر بسته به محل و قطعه جوشکاری مورد استفاده قرار میگیرند.
مثال:
فرض کنید یک انگشتر با چهار چنگ میخواهید بسازید، برای بدنه، رکاب و چنگها از لحیم سخت و متوسط استفاده شده و برای سوار کردن قاب+چنگ روی رکاب از لحیم متوسط و نرم استفاده میشود تا در فرایند جوشکاری چنگها و یا سایر قطعات از هم بدلیل تفاون نقطه ذئب جدا نشوند و یا برای جوش قطعات توخالی نازک از لحیم نرم استفاده میشود.
نحوه ساخت انواع لحیم
ما در این آموزش نحوه ساخت لحیم نقره با استفاده از نقره پنبه و برنج را آموزش میدهیم.
برای ساخت لحیم نقره به نقره خالص و فلز برنج (ترجیحا خالص) نیاز داریم البته از مس و سایر آلیاژها با ترکیب متفاوت نیز استفاده میشود.
لحیم نرم:
لحیم نرم از ترکیب مساوی نقره خالص+آلیاژ برنج ساخته میشود.
بطور مثال ۵ گرم نقره را با ۵ گرم برنج ذوب و ترکیب میکنیم، لحیم حاصله در دمای ۴۵۰ درجه سانیگراد ذوب میشود.
لحیم متوسط:
۵ گرم نقره با ۴ گرم برنج ترکیب میشود، دمای ذوب ۴۵۰ تا ۵۵۰ درجه سانتیگراد
لحیم سخت:
۵ گرم نقره با ۲/۵ گرم برنج ترکیب شده و دمای ذوب آن نیز حدود ۶۵۰ درجه سانتیگراد میباشد.
برنج خالص
تذکر مهم: هنرجویان عزیز سعی کنید برای ساخت لحیم نقره از “برنج خالص” برای ساخت لحیم استفاده کنید، متاسفانه ورقهای برنج موجود در بازار “ابزار طلافروشی” دارای ناخالصی است و چنانچه بخواهید از بار استفاده کنید هزینه بیشتری باید پرداخت کنید فلذا توصیه میشود از شمش برنج و یا “دم قیچی شمش برنج” استفاده کنید “زرگران حرفهای” از دم قیچی برای کار استفاده میکنند.
دم قیچی چیست و کجا میفروشند؟
دم قیچی همان ضایعات (تکههای خرد شده) حاصل از برش شمش برنج توسط دستگاه است و در تهران میتوان از “خیابان پامنار، روبروی درب ورودی محوطه نمایندگی سفارت روسیه” تهیه کرد!
توجه: لحیم ساخته شده را میتوان در چندین شکل و بسته به نوع نیاز با چرخ نورد فرم داد و متدوالترین فرمها بصورت مفتول نازک و ورقهای نازک ۲۵ صدم میلیمتر برش خورده در ابعاد کوچک میباشد.
توصیه برای مطالعه بیشتر:
آموزش ساخت لحیم ظلا